Ontluikend christendom

Cultuurgeschiedenis van een nieuwe religie in de Grieks-Romeinse wereld

Daniël De Waele schreef een cultuurgeschiedenis over het ontstaan van het christendom. Hiervoor bestudeerde hij het leven van Joden, christenen en heidenen uit het begin van de jaartelling. Prof. dr. J. Temmerman, decaan Faculteit voor Theologie en Religiestudies te Brussel, schreef een reactie op het boek.

Er zijn verschillende methodes om kennis over teksten en historische gebeurtenissen uit de Oudheid te delen. Sommigen kiezen om de feiten te beschrijven: ‘wat er staat’ of ‘wat echt is gebeurd’. Anderen kiezen voor een meer kleurrijker vertelling, omkleed met historische anekdotiek. Voor een breder publiek werkt deze methode uitstekend. Nog anderen geven zo accuraat mogelijk weer wat we weten over het onderwerp en de wereld errond. Tot de laatste categorie behoort Daniël De Waele. Zijn onderwerp is het jonge ‘ontluikende’ christendom. Zijn insteek is de Grieks-Romeinse wereld tijdens de eerste eeuwen van onze jaartelling. Het resultaat beslaat 480 pagina’s. De inhoud is onontbeerlijk voor iedereen die kennis wil opdoen over het vroege christendom.

Een levendige en lezenswaardige beschrijving

Het christendom ontlook aan het jodendom. Het eerst hoofdstuk opent dan ook het cultuurhistorische blikveld door aandacht te besteden aan het dagelijkse bestaan in de eerste eeuw. Over ‘christenen’ is voor het eerst sprake in en om Jeruzalem en Judea. Het ‘Joodse leven’ uit die tijd wordt levendig beschreven. In het boek kan je grappige citaten lezen van auteurs uit die tijd. Maar De Waele vertelt ook hoe men woonde, de liefde bedreef, begrafenissen regelde en zich verenigde. Alles komt aan bod. Na dergelijke brede insteek is het logisch om in te zoemen. In het hoofdstuk over ‘Joods godsdienstig leven’ worden de lenzen gericht. Het is opmerkelijk te vernemen dat er in de Oudheid al een virulent antisemitisme bestond, zij het lang niet in alle lagen van de bevolking. De opmerkingen zijn zeer goed gedocumenteerd en beargumenteert. Niet alleen over Jodenhaat. Het gedeelte over de vele joodse religieuze bewegingen is zeer lezenswaardig. De uitbreiding naar joodse mystiek en magie is leerzaam.